Spiegels weerspiegeld in klassieke muziek

Frances Metcalfe leerde voor het eerst noten lezen op vierjarige leeftijd. Ze is nu een gepensioneerde ambulante muziekleraar die gespecialiseerd is in de viool.

Arvo Part. Spiegel im Spiegel (Spiegel in de spiegel)

Zoals de titel al doet vermoeden, is Spiegel im Spiegel naar binnen gericht, een wereld waar de tijd bijna stilstaat.

Pärt laat je in een afgesloten ruimte kijken waar de tijd zweeft in zwevende animatie als mist over een meer. De soloviool zweeft over pianoakkoorden en verandert onmerkbaar van toonhoogte. Het algemene gevoel is van de tijd die zich uitstrekt, een nauwelijks uitdijend heelal, het duet dat naar verre sterrenstelsels reist.

Spiegel im Spiegel is gekozen voor talloze films en documentaires, waaronder Touching the Void en BBC's Auschwitz: The Nazis en 'The Final Solution'.¹

Hendrik Andriessen 1892-1981

Rafel. Spiegels

Ravel was lid van Les Apaches, een organisatie bestaande uit kunstenaars, dichters en muzikanten. Elk van de vijf delen van Miroirs is opgedragen aan een lid van de groep:

Noctuelles (Motten)

Oiseaux Tristes (Trieste Vogels)

Une Barque sur l'Océan (Een boot op de oceaan)

Alborado del Gracioso (The Jester's Aubde)

La Vallée des Cloches (De vallei van de klokken)

Ze zijn enorm moeilijk om te spelen, niet in de laatste plaats vanwege de zwevende etherische soundscape die moeiteloos zou moeten klinken. Ze zijn niet geschreven om te pronken met de virtuositeit van een pianist, hoewel ze aan de top van de virtuoze toonladder staan. Het primaire doel van Ravel is om de meest verrukkelijke foto's te produceren waar de luisteraar zich over kan verwonderen. Dat vereist echter als bijproduct dat de pianist in het bezit is van een technische doos met trucs boordevol bijna magische krachten, waardoor hij verrukkingen van het fijnste met diadeem bedekte feeënstof kan verspreiden en regenboogkleurige speldenprikken van licht kan vangen terwijl ze voorbij suizen. .

Spiegels schilderen zeer suggestieve beelden van geluid, het fluisterende fladderen van de motten, die hier even landen, met hun vleugels fladderen, het eenzame trilling en hartzeer van de droevige vogels, alsof ze weten dat het object van hun aandacht nooit ook maar een blik zal werpen in hun richting.

Un Barque Sur l'Océan, geplaatst in het midden van de set, schommelt heen en weer op het breedste 'miroir' van allemaal - de eindeloze watervlakte, lui verblindend in de reflectie van de zon.

De fragiele fijnheid van de voorgaande drie stukken wordt gebroken met Alborado del Gracioso, speels doordrenkt met Spaanse muzikale idiomen: de snel herhaalde tonen van de gitaar, de staccato Flamenco stampvoeten en de zwoele verleidelijke sfeer van het langzamere gedeelte. Niet dat een grote vingervlugheid hier niet vereist is, het is op zijn eigen manier net zo luchtig in delen als Noctuelles.

In een betoverend tintje tolt Oiseaux Tristes ook licht zijn kleine treurige klokkenspel, een voorafschaduwing van het laatste deel in de suite, La Vallée des Cloches, gewijd aan het geluid van klokken. Je hebt het gevoel dat een vallei is overstroomd, en alleen wanneer op bepaalde tijden de klokkentoren van de kerk wordt blootgesteld tijdens een zeldzame droogte, zullen de klokken opnieuw hun eenzame beiaard luiden, de laatste echo van Miroirs.

De vroegst bekende door de mens gemaakte spiegels, daterend uit 6000 voor Christus, werden gemaakt van een vulkanisch glas genaamd obsidiaan². Wanneer het wordt gesplitst, gebeurt dit op een concoïdale manier - een glad gebogen oppervlak dat het decolleté bepaalt van alle glazen, zowel door de mens gemaakt als natuurlijk, vanwege de harde homogene aard van het materiaal.

Francis Poulenc 1899-1963

Dutilleux. Ainsi Le Nuit (Dus de Nacht): Miroir d'espace

Het strijkkwartet Ainsi la Nuit is opgedeeld in zeven secties waarvan de tweede de titel Miroir d'espace kreeg van Dutilleux.

Het eerste deel opent met een hexachord - een akkoord opgebouwd uit zes noten; deze vormen de basis voor het hele werk, en het verschijnt in dezelfde vorm in het laatste deel. Van het eerste statement-akkoord tot dit laatste zijn overbruggingspassages, heruitvindingen van het akkoord, zo je wilt, een auditieve spiegelzaal, waar elke kleine beweging gespiegelde scheringen en inslagen, de uitstulpingen en samentrekking van sonore beelden zal veroorzaken.

Op deze manier ontvouwt en hervouwt de muziek zich, wordt uitgerekt en samengeperst, gekneed en gevormd door vele texturen, op smaak gebracht met eindeloze vullingen, gerechten die in zorgvuldige volgorde worden neergezet op een grote lange reftertafel die met ijver wordt gekozen om op te nemen in het hele menu. En toch, na het proeven van de hele maaltijd, blijft men achter met een gevoel van een geconcentreerde smaak, een herinnering aan Michelin-sterren waar je de lagen onbekende ingrediënten die aan je palet worden geleverd via technische pronkstukken die verfijnd zijn gerangschikt op kleine fijne porseleinen bordjes niet helemaal kunt plaatsen .

Tijdens Mirroir d'espace omsluiten de eerste viool en cello de tweede viool en altviool binnen hun reflecterende beugels, een gevoel van losse vrijheid terwijl ze elkaar volgen en de innerlijke instrumenten naar het volgende gedeelte drijven.

Richard Strauss 1864-1949

Samuël Barber. Vanessa

In deze tragische opera had Vanessa, die bij haar moeder en nicht Erika woont, ooit een minnaar, Anatol. Maar hij verliet haar, en omdat ze zichzelf niet ouder wilde zien worden, bedekte hij alle spiegels. Twintig jaar later verschijnt er een jonge man in het huis. Ook hij heet Anatol en Vanessa denkt dat haar voormalige minnaar is teruggekeerd, maar verwarrend genoeg is hij de zoon die dezelfde naam heeft gekregen.

Die avond wordt Erika verleid door Anatol en wordt ze zwanger. Vanessa is echter misleid en weigert te geloven dat de Anatol voor haar niemand minder is dan Anatol senior. Anatol junior is blij Vanessa's waanvoorstellingen te voeden en is van plan haar mee te nemen naar Parijs. Erika dwingt een miskraam af, en in een spiegel van Vanes'a die de spiegels twee decennia eerder bedekt, hult ze ze ook, zeggende dat ze nu moet wachten op de terugkeer van Anatol junior.

In deze opname van de laatste Act IV horen we de originele cast. Alle vijf de hoofdrollen zingen in een kwintet voor Vanessa's vertrek met Anatol. Teder en onheilspellend, weelderig en grimmig, eindigend in een dunne geïsoleerde G van de snaren, wordt de spiegelloze Erika aan haar lot overgelaten.

Traditioneel werden spiegels afgedekt wanneer een familielid overlijdt, uit angst dat de ziel van de overledene erin gevangen zou kunnen raken.

Mozart of niet Mozart? Der Spiegel Duet voor vioolpartijen

Deze intrigerende compositie is opgenomen door Köchel, de catalogiseerder van Mozart, als appendix en geannoteerd als 'twijfelachtig of onterecht toegeschreven werk'.⁴. Desalniettemin, van wie het ook is, het blijft een klein kunstwerk.

Met behulp van een retrograde canon, een beproefde compositiemethode van oudere componisten, in het bijzonder JS Bach, wordt een spiegeleffect bereikt.

Retrograde canon klinkt erg technisch, maar is in feite niet moeilijk te vatten. Het is echter verre van eenvoudig voor een componist om te schrijven! Er is een speciaal talent voor nodig.

Allereerst moet je weten wat een canon is. Het wordt ook wel een ronde genoemd. Denk aan het lied Frère Jacques. Er zijn vier afzonderlijke stemmen, beginnend met slechts één, met de woorden 'Frère Jacques'. Wanneer deze stem de tweede regel zingt, komt een andere stem binnen, maar met het begin van de woorden en muziek van het lied totdat ze alle vier samen zingen, maar in hun individuele regels, zoals aangetoond in de onderstaande afbeelding.

Een retrograde canon is waar de volgende stem (in deze gevallen zijn er meestal maar twee delen) een spiegel is van de hoofdstem, precies omgekeerd, met andere woorden. Als je je het hele werk voorstelt dat op de pagina is uiteengezet, zou je het tweede deel zien beginnen met de laatste noot van de eerste en vervolgens naar achteren werken. Realistisch gezien moet je het minstens twee keer horen om te beseffen wat er aan de hand is.

Deze canon is nog ingewikkelder omdat er maar één vel papier is. De violisten staan ​​aan weerszijden en spelen vanuit hun eigen 'top', behalve dat de tweede vioolpartij eigenlijk de onderkant van de eerste is. En ondersteboven!

Het wordt een tafelbladcanon genoemd en zoals je kunt vermoeden, zijn ze niet gemakkelijk te bedenken, dus het klinkt niet gekunsteld en onhandig.

Dit juweeltje is een van die kanonnen die vermakelijk is voor zowel spelers als publiek.

pater Jacques

citaten

¹ Everipedia

² Week van de zakelijke dienstverlening

³ Graham Johnson Hyperion

⁴ Klassieke muziekgids

Opmerkingen

Frances Metcalfe op 14 juli 2018:

Sherwyn - bedankt voor het lezen van het artikel. Ik ben blij dat je het leuk vond - hopelijk net zoveel als ik het leuk vond om het te schrijven.

sherwyn bertolano op 13 juli 2018:

wauw interessant artikel..

Frances Metcalfe op 10 juli 2018:

Bedankt Chitrangada voor je vriendelijke opmerkingen - ja, het artikel had veel onderzoek nodig en ik ben blij dat je ervan genoten hebt.

Chitrangada Sharan uit New Delhi, India op 09 juli 2018:

Een interessant artikel over spiegels in klassieke muziek. Ik weet zeker dat je hiervoor veel onderzoek hebt gedaan en de resultaten zijn geen wonder, geweldig.

Bedankt voor het delen!

Frances Metcalfe (auteur) uit de Limousin, Frankrijk op 01 juli 2018:

Wat een lieve reacties, Fleur! De Ravel is inderdaad verrukkelijk, nietwaar? Maar de Andriessen wint zonder twijfel voor zijn andere wereldse uitstraling.

Floreren Hoe dan ook uit de VS op 30 juni 2018:

Dit was zeer vermakelijk. Ik vond het Ravel-stuk best aardig, en dat Vanessa-plot was hoofd draaiend (wat een doozy). Bedankt voor het uitleggen van de canon en zijn varianten. Heel interessant. Ik voel me beter geïnformeerd als ik dit lees!