9 rare en prachtige instrumenten uit klassieke muziek

Frances Metcalfe leerde voor het eerst noten lezen op vierjarige leeftijd. Ze is nu een gepensioneerde ambulante muziekleraar die gespecialiseerd is in de viool.

Als er een manier is om geld te verdienen, maak dan muziek, zelfs als het instrument waarvoor je wordt gevraagd te schrijven een beetje aan de bizarre kant is! Dat is de filosofie geweest van veel componisten die in het verleden voor obscure instrumenten hebben geschreven.

En dan zijn er nog die interesse tonen in de laatste nieuwkomer op het toneel en voor hen een plek vinden in hun nieuwe compositie. Dit artikel onderzoekt negen vreemde instrumenten en verbazingwekkende composities die zijn geschreven om hun unieke klanken te verheffen.

9 onconventionele instrumenten in klassieke muziek

2. De arpeggione

Dit lijkt op een bas-gamba, gestreken als een cello, en heeft zes snaren en is gestemd als een gitaar. Stel die kwaliteiten voor aan iemand die geïnteresseerd is in klassieke muziek, en wat zouden ze bedenken?²

Tenzij ze zeer goed geïnformeerd zijn, is het onwaarschijnlijk dat ze het juiste antwoord zouden vinden: de arpeggione. Ik heb er nogal een zwak voor, hoewel het enige stuk dat ik specifiek voor de arpeggione ken van Schubert is. Heerlijk lyrisch en bezaaid met pathos, het blijft een populair concertzaalwerk voor cellisten en altviolisten, die het als hun eigen werk hebben opgeëist.

Natuurlijk is het fortuin nieuw leven ingeblazen in de recente opleving van originele instrumentuitvoeringen, en er zijn opnames van dit prachtige werk beschikbaar op de arpeggione zelf.

Schuberts Arpeggione Sonate

5. De Baryton

Tussen 1765 en 1775 maakte Haydn kennis met de baryton. Deze keer was het huishouden Esterhazy verantwoordelijk. Prins Nikolaus wierp een glans op dit ingewikkeld ogende instrument en was vastbesloten dat het hem niet zou overheersen. Het overleeft nog steeds, schitterend met zijn dubbele f-gaten en delicate versieringen rond de gebogen randen en langs de toets, en je kunt er hierboven een foto van zien.

Plichtsgetrouw vervulde Haydn zijn rol van het schrijven van muziek voor de prins en produceerde hij maar liefst 126 trio's voor altviool, cello en baryton waaruit hij kon kiezen.

De baryton vertoont de kenmerken van zowel een viola da gamba - een instrument uit de vroege renaissance in de vorm van een contrabas en bespeeld met een strijkstok, en een bandora, waarop werd getokkeld, die vaag lijkt op een veelsnarige mandoline. Dus wat doe je als je het beste van twee werelden wilt? Combineer ze natuurlijk.

Het resultaat - snaren aan de voorkant die normaal worden gebogen, en meer achter de nek die met de duim kan worden getokkeld. Bovendien waren de voorste snaren gemaakt van darm en de verborgen snaren erachter waren van metaal dat sympathiek trilde wanneer de darmsnaren werden gebogen en hielp het instrument te resoneren en op te vallen (helemaal passend voor een prins). Er konden tot veertig sympathieke snaren aan de achterkant worden ingedrukt, dus het moet een behoorlijke vaardigheid hebben gekost om ze allemaal te beheren, en volgens alle verhalen was de prins nogal een scharrelhand.

De baryton, die nooit echt in zwang was, duurde niet lang nadat Haydn het toneel verliet. Gelukkig voor het nogal logge instrument is het weer tot leven gebracht via oude-muziekspecialisten, samen met Haydns composities die in hun oorspronkelijke vorm te horen zijn.⁶

Haydn Divertimento No 113 voor Baryton Trio

7. De Theremin

De theremin, uitgevonden in 1919, ook wel bekend als de etherphone of termenvox, kwam op het toneel als een gelukkig toeval. Het is het enige muziekinstrument waar de handen niet direct op zijn geplaatst.

Het is genoemd naar zijn uitvinder, de Russische wetenschapper Lev Termen, ook bekend als Leon Theremin, die onderzoek deed naar diëlektrische toepassingen toen hij iets ongewoons waarnam. Nu moet ik hier bekennen dat ik, tot grote teleurstelling van mijn vader (hij was een soort wetenschapper), als kind nutteloos was in natuurkunde en scheikunde en sindsdien niet veel verbeterd ben. Voor zover ik het begrijp, functioneren diëlektrica als een condensator of isolator in een elektrisch circuit, maar hij gebruikte ze in functies die mijn begrip ver te boven gingen, maar ze omvatten werk dat te maken had met röntgenstralen en het meten van gassen in potten waar ook geluid bij hoorde.

Terwijl hij in zijn laboratorium was, hoorde hij deze audiotonen van toonhoogte veranderen terwijl hij zijn hand bewoog. Terwijl hij de cello had bestudeerd, begon hij de deuntjes te bewegen die hij vroeger speelde en kwam op het idee van een nieuw elektronisch instrument, een van de eerste in zijn soort. Tegen het volgende jaar was hij klaar voor gebruik, hij maakte een antenne in plaats van een voetpedaal om het volume te regelen, en hij was in staat om zijn eerste optreden op de dappere nieuwe wereld los te laten. De theremins van tegenwoordig gebruiken gewoonlijk twee antennes, een voor het regelen van de toonhoogte, een voor het versterken van het volume en is aangesloten op een luidspreker.

In 1927 toerde Termen door de Verenigde Staten met wat een nieuwerwetse uitvinding moet hebben geleken, die in feite een groot succes was en is overgenomen door componisten die een spectrale atmosfeer willen reproduceren.¹⁰

Qua geluid heeft de theremin enige affiniteit met de muzikale zaag - hun spookachtige geluiden zijn geen miljoen mijlen van elkaar verwijderd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Sjostakovitsj er gebruik van maakte in zijn filmmuziek voor Odna, aangezien hij interesse had in de zaag.

In opdracht van Lucie Bigelow Rosen, een rijke protogée van Lev Theremin, schreef de Tsjechische componist Martinu een fantasie voor theremin, hobo en strijkkwartet.

In de jaren vijftig maakte Robert Moog het populair door theremins te bouwen en het in zijn synthesizers op te nemen. Zijn expressieve tonen worden veel gebruikt in filmmuziek.

De langspeeldocumentaire van Steve M. Martin over Lev Termen, Theremin: An Electric Odyssey, werd uitgebracht in 1993 en won het jaar daarop de Documentary Filmmaker's Trophy op het Sundance Film Festival.¹¹

Lev Thermen speelt zijn Theramin

9. De Celesta

Na 1886, toen de celesta werd uitgevonden door de Parijse Auguste Mustel, was er een waanzinnige strijd om de eerste componist te zijn die het in een volledige orkestpartituur opnam en het vervolgens liet uitvoeren. Een andere Fransman, Ernest Chausson, kwam als eerste over de finish in 1888 bij de première van zijn toneelmuziek voor een versie van Shakespeare's The Tempest. ¹³

Hoewel Tsjaikovski het ternauwernood over het hoofd zag, is het zijn gebruik van de celesta met zijn delicate belachtige tonen die dit zachte en zachte gerinkel tot brede erkenning heeft gebracht in de Dans van de Suikerpruimfee uit zijn ballet De Notenkraker. Zo mooi legde hij de winterse gratie vast, het is bijna alsof de celesta is uitgevonden om te pronken met de kristalheldere fee. Terwijl ze gracieus ronddraait in een glinsterende tutu, kun je gemakkelijk ijspegels zien glinsteren in het landschap.

De celesta ziet eruit en wordt bespeeld als een kleine buffetpiano van vier tot vijf octaven. Binnenin de behuizing produceren metalen staven die door hamers worden geslagen, het klokkenspel-type rinkelen. Het is niet veel luider dan een echt klokkenspel, dus het is beperkt tot passages waar de orkestrale score schaars is of wordt verdubbeld door andere instrumenten.

Bartok was gecharmeerd van de zoete toon van de celesta en schreef er een invloedrijk werk voor, Music For Strings, Percussion and Celeste, een stuk waar ik als muziekstudent zeer gedetailleerd over heb nagedacht en veel bewondering voor heb. Sommigen vinden dat hij een verworven smaak is, maar hij heeft absoluut de veranderingen in dit invloedrijke muzikale mijlpaal genoemd.

Tsjaikovski: Dans van de suikerpruimfee uit de notenkrakersuite

citaten

citaten

¹ Wikipedia Muzikale zaag

² Wiipedia Arpeggione

³ Interlude.hk Mechanische klokken

⁴ blog.ahsoc.org

⁵ Allmusic Haydn-concerten voor lira organizzata

⁶ Wikipedia Baryton

⁷ Wikipedia Glazen mondharmonica

⁸ Infogalactica Planetry Kennis

⁹ roh.org.uk

¹⁰ Wikipedia Theramin

¹¹ Filmaffiniteit

¹² The Guardian Onde martenot

Opmerkingen

Frances Metcalfe op 20 juni 2019:

Hallo Jared

Ja, een grappige opmerking over kanonnen. Hoewel ik niet helemaal zeker ben van munitie als muziekinstrument en Tsjaikovski een hekel had aan de 1812!

Jared Gabriel Johns-Hokland op 17 juni 2019:

Ze waren de kanonnen vergeten… ;)

Tsjaikovski - Ouverture 1812

Frances Metcalfe (auteur) uit de Limousin, Frankrijk op 24 februari 2018:

Ik was lepels vergeten, Flourish! Maar ik kan me niet herinneren dat ze in klassieke muziek werden gebruikt, ik zag ze alleen op variétéshows. Slim wel.

Frances Metcalfe (auteur) uit de Limousin, Frankrijk op 24 februari 2018:

Hoi Linda. Hartelijk dank voor uw opmerkingen. Ik zat op school in de jaren '70, net toen de liefhebbers van oude muziek uit de schaduw begonnen te voorschijn te komen en een van mijn medeleerlingen hield van gamba's en blokfluitconsorts, dus ik was zo'n beetje opgevoed met meer ongewone instrumenten.

Frances Metcalfe (auteur) uit de Limousin, Frankrijk op 23 februari 2018:

Bedankt voor je opmerkingen Chitrangada. Ik heb zo genoten van het luisteren naar de opnames - ik werd gelukkig terug in de tijd getransporteerd naar de korte tijdperken van de baryton en lira organizzata!

Linda Crampton uit British Columbia, Canada op 22 februari 2018:

Dit is een zeer interessant en leuk artikel. Bedankt dat je me kennis hebt laten maken met een aantal nieuwe instrumenten. Ze zijn zeker raar en geweldig, zoals je titel al zegt!

Chitrangada Sharan uit New Delhi, India op 22 februari 2018:

Mooi artikel met veel interessante informatie! Ik ken een aantal van deze muziekinstrumenten. Bedankt voor het delen van de details over degenen, waarvan ik niet op de hoogte was.

De foto's en video's zijn geweldig. Bedankt!